Tiêu chảy ở trẻ em là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi, gây ra hơn 1 triệu ca tử vong toàn cầu mỗi năm theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Đây không chỉ là “bệnh thông thường” mà có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, suy dinh dưỡng nếu không xử lý kịp thời. Là bậc phụ huynh, bạn có biết rằng hơn 88% trường hợp liên quan đến nước không sạch và vệ sinh kém? Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả để bé yêu luôn khỏe mạnh. Hãy cùng Việt Yến tìm hiểu ngay!
Nguyên Nhân Gây Tiêu Chảy Ở Trẻ Em Tiêu chảy cấp ở trẻ em thường do các tác nhân sau:
- Virus (phổ biến nhất): Rotavirus gây 40% trường hợp nặng, đặc biệt mùa hè, lây qua phân-miệng từ nước bẩn hoặc thực phẩm ô nhiễm.
- Vi khuẩn và ký sinh trùng: Như E. coli, Giardia từ thức ăn đường phố hoặc nước máy không sạch.
- Yếu tố khác: Dị ứng sữa, dùng kháng sinh kéo dài, hoặc thay đổi thời tiết (mùa khô lạnh ở Việt Nam). Trẻ suy dinh dưỡng hoặc dưới 2 tuổi dễ mắc hơn do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
Triệu Chứng Cần Nhận Biết Ngay
- Phân lỏng, sủi bọt hoặc toàn nước, >3 lần/ngày (có thể kèm máu/đàm).
- Nôn ói, đau bụng, sốt >38°C, quấy khóc.
- Dấu hiệu mất nước nguy hiểm: Mắt trũng, tiểu ít (<6 giờ ở trẻ nhỏ), da khô – cần cấp cứu ngay! Nếu bé có các dấu hiệu này, hãy đưa đến bác sĩ lập tức để tránh biến chứng như sốc mất nước.
Cách Điều Trị Và Chăm Sóc Tại Nhà
- Bù nước là ưu tiên hàng đầu: Dùng oresol (pha đúng liều), tiếp tục bú mẹ/sữa công thức. Tránh nước ngọt hoặc thuốc cầm tiêu chảy tự ý.
- Thuốc: Chỉ dùng theo chỉ định bác sĩ (kháng sinh nếu nhiễm khuẩn). Bổ sung probiotics để cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm triệu chứng sau kháng sinh.
- Chế độ ăn: Ăn nhẹ, dễ tiêu (chuối, cơm, yogurt); tránh đồ chiên xào. Theo dõi 24-48 giờ – nếu không cải thiện, khám nhi khoa.
Tiêu chảy ở trẻ em kéo dài bao lâu là nguy hiểm?
Tiêu chảy kéo dài trên 14 ngày được gọi là tiêu chảy mạn tính (kéo dài), hoặc nếu bé đi ngoài >10 lần/ngày, có dấu hiệu mất nước (môi khô, mắt trũng, tiểu ít, lờ đờ) thì cần đưa đến bệnh viện ngay, dù mới chỉ 1-2 ngày. Mất nước ở trẻ nhỏ diễn ra rất nhanh, có thể nguy hiểm đến tính mạng trong vòng 24-48 giờ.
Có nên dùng kháng sinh cho trẻ bị tiêu chảy?
Hơn 80% trường hợp tiêu chảy ở trẻ em là do virus (Rotavirus, Norovirus…), kháng sinh không những không có tác dụng mà còn làm nặng thêm tình trạng bằng cách tiêu diệt lợi khuẩn đường ruột. Chỉ dùng kháng sinh khi bác sĩ xác định có nhiễm khuẩn (phân có nhầy máu, sốt cao kéo dài).
Làm thế nào để phòng tiêu chảy do Rotavirus?
Cách tốt nhất là tiêm đủ 2-3 mũi vắc-xin Rotavirus (Rotarix hoặc Rotateq) đúng lịch (bắt đầu từ 6 tuần tuổi). Kết hợp vệ sinh tay, nguồn nước sạch và bổ sung men vi sinh chứa chủng Saccharomyces boulardii (có trong IMOpro BabyBioma) giúp giảm 50-70% nguy cơ tiêu chảy nặng do Rotavirus theo nghiên cứu châu Âu 2023-2024.
Có nên dùng men vi sinh dự phòng khi trẻ khỏe mạnh không?
Hoàn toàn nên, đặc biệt trong các trường hợp:
- Trẻ sắp đi nhà trẻ/mẫu giáo
- Mùa lạnh, mùa mưa (dễ virus)
- Trẻ vừa dùng kháng sinh xong
- Gia đình có người bị tiêu chảy Dùng dự phòng 1 lọ/ngày trong 10-14 ngày giúp tăng cường hàng rào miễn dịch đường ruột.
Trẻ đang dùng oresol có uống chung được men vi sinh không?
- Oresol chứa nhiều muối và đường (nồng độ thẩm thấu cao). Nếu uống lẫn men vi sinh ngay cùng lúc, môi trường này có thể làm giảm tỷ lệ sống của lợi khuẩn hoặc làm chậm tốc độ bám dính vào niêm mạc ruột.
- Một số nghiên cứu cho thấy hiệu quả của probiotics giảm 20–30% nếu uống cùng dung dịch bù nước có nồng độ muối cao.
Tốt nhất nên sử dụng men vi sinh cách 2 tiếng trước khi uống Oserol
Kết Luận Và Gợi Ý
Tiêu chảy ở trẻ em tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu cha mẹ chủ động phòng ngừa: Rửa tay thường xuyên, ăn chín uống sôi, tiêm vắc xin Rotavirus và bổ sung probiotics định kỳ để tăng cường hệ vi sinh đường ruột. Nhớ rằng, sức khỏe bé là ưu tiên hàng đầu – hãy theo dõi sát sao và tư vấn bác sĩ khi cần!
